Reyno Gourmet-en babespeko Erronkari Gazta Jatorri Deitura Babestuaren “Pirinioen Altxorra” goresteko ekitaldia egin da ibarreko hiriburuan. Ekitaldi horretan, omenaldia egin nahi izan die bere balio-kate osoan kalitatezko produktua garatzen lagundu duten pertsona eta erakunde guztiei. Ekitaldia 11:30ean hasi da Erronkariko Julian Gayarre Kiroldegian, eta Erronkariko Gaztaren komunitatea batzeko eta abeltzain eta artzainak omentzeko balio izan du, baita Erronkariko Gazta Jatorri Deituraren lehen enbaxadoreak izendatzeko ere.
Itziar Gómez Landa Garapeneko eta Ingurumeneko sailburuak Erronkariko Gaztaren JDBa goratu du, produktu horren inguruan lan egiten duten pertsonen eta erakundeen ahalegina aintzatetsiz, “Guztiz kontziente gara sektoreak bizi duen egoera zailaz. Nekazaritzaren alde egiten dugun apustua eztabaidaezina da, eta gure babesa inoiz baino sendoagoa da egoera honen aurrean, krisi honen ondorioak eta sektorea arintzeko neurriak abian jarrita. Lurraldeari lotutako kalitatezko ekoizpenei atxikitako latxa ardien ustiategiak estrategikoak dira; gure herrietan biztanleria mantentzeari ematen dioten bultzadagatik, ekonomia sortzen dutelako eta baliabide naturalak ahalik eta ondoen aprobetxatzen direlako”.
Pirinioetarako laguntza
Lorenzo Sarratea artzainak eta Erronkariko Gaztaren Jatorri Deiturako presidenteak deialdia egin du landa-ingurunearen eta Nafarroako Pirinioen alde, eta onartu du sektoreak une zaila bizi duela. «Egungo gehiegizko prezioen krisiak, argiaren, erregaiaren edo pentsuen kasuan bezala, aparteko lehorteari gehitzen zaigu artzainei, eta horrek ziurgabetasun handia sortzen digu», adierazi du.
Ildo horretan, Sarrateak Nafarroako Pirinioak defendatzeko deia egin du, eta batasuna eta elkarrekiko babesa eskatu ditu, eta nabarmendu du “hemen ez dago Erronkari Gaztaren etorkizuna soilik jokoan jartzen ari, baizik eta landa-munduaren etorkizuna, gure bertako arraza, gure ekoizpen-sistemarena, gure mendien eta baita gure komunitatearen izen ona ere”.
Era berean, Jatorri Deituraren presidenteak administrazio publikoari dei egin dio elikatze-katearen legea betearazteko. Ildo horretan, adierazi du elikatze-katearen legea betetzeaz hitz egiten duenean “ez dela artzainen eta gaztagintza industrialaren arteko gerraz soilik ari”, eta gaineratu du jakin behar dela “zer bide egiten duten gure gaztek eta zenbat eskuetatik igarotzen diren salmenta-puntura iritsi arte”.
Sarrateak ingurumen-politika publikoak ere aipatu nahi izan ditu, eta herri-mendietako baliabide naturalak ahalik eta gehien aprobetxatzeko moduan egotea eskatu du. «Larreak kontserbatzeko planak ere behar ditugu, ingurumenaren zatitzat hartuko gaituzten planak, eta ez arrotz», gaineratu du.
Azkenik, artzain eta presidenteak mezu baikorra helarazi du. Sarrateak adierazi duenez, “mundu honetan garrantzitsuena elikagaiak ekoiztea da, guk egiten duguna hain zuzen ere, kalitatezko elikagaia, osasuntsua eta jasangarria”, eta aitortu du, energiaz eta ilusioz, Erronkari Gaztaren Jatorri Deituraren sendotasunean, sektorearen etorkizunean eta kontsumitzailearen irizpidean sinesten jarraitzen duela.
Abeltzaintzari omenaldia
Ekitaldiak balio-kateko pieza garrantzitsu bat omentzeko ere balio izan du, abeltzaintza. Oraingo honetan, kontseilu arautzaileak latxa ardiaren hobekuntza genetikoko programetan parte hartzen duten bi abeltzain saritu nahi izan ditu. Ardi horiek jatorri-deituraren ezaugarri dira, eta beren ustiategian sortutako bazketan oinarritutako elikatze-sistema bilatzen dute, horrela latxa ardiaren landa ezaugarriei eusten saiatzeko.
Lehen saria Celestino Sagardia Lazkano eta Belén Redín esne ekoizleek jaso dute. Gazteluko (Donamaria) senar-emazteak Erronkariko Gaztaren aditu handiak dira eta ardi-esnearen ekoizle historikoak.
Bigarren omendua Irigoyen Recarte familia izan da. Javier, Jose Maria eta Tomas, Arizkunekoak, bi osaba eta iloba bat, Baztanen ardiak bazkatu, elikatu eta jetzeaz arduratzen direnak.
Omenduek publikoaren txaloak jaso dituzte, baita laserrera grabatutako egurrezko gaztak ere, haien izenekin eta Erronkari Gaztaren irudi bereizgarriarekin.
Lehen enbaxadoreak
Erronkari Gazta JDBk ez du bere abeltzainen aintzatespenera mugatu nahi izan, eta bere produktuaren proiekziorako eta sustapenerako beste urrats bat eman du bere lehen enbaxadoreak izendatuz, Amaia Osaba piraguista eta Oskar Alegria zinemagilea.
Amaia Osabak eskerrak eman dizkio Erronkari Gaztaren JDBri izendapenagatik, eta gogorarazi du 35 urte daramatzala piraguismoa praktikatzen eta bere kirol-ibilbide osoa garatu duela “Erronkari Gaztaren elaborazioan erabiltzen diren osagai berberekin, pasioa, dedikazioa eta lan bikaina”. Piraguistak azpimarratu duenez, Erronkari Gazta edozein gazta baino gehiago da, tradizioak, milaka urte dituen produktua, artzaintza eta transhumantzia ere baditu.
Tonu poetikoago batean, Oskar Alegríak adierazi duenez, “bizitza kontraerasoan doan bitartean, eta horretara egokitzeko lana gero eta heroikoagoa den bitartean, ardiak ez du aldaketarik egiten; beraz, gau bakoitzean mirari zuri hori, biribila bezain betierekoa, sortuko da, eta antzinakoari egiten zaion tributu ona Erronkari bezalako izen batean laburbiltzen duena.
Dastaketa gazta-afinatzailearekin
Gazta-afinatzailearen lanbidea ez da oso ezaguna Espainian, ez ordea Frantzian edo Italian, eta gazta bere garaian bere heldutasunaren arabera kontsumitzeko egokia denean zaintzeaz eta kalkulatzeaz arduratzen da.
Espainian gazta-afinatzaile ezagunenetako bat José Luis Martín Martín da, 30 urte baino gehiago daramatza gaztaren sektorean lanean, munduan zehar prestakuntza ematen, gaztandegiak bisitatzen, aholkularitzak egiten eta gazta-dastaketak egiten.
Martin izan da Pirinioetako Altxorra omentzeko ekitaldiko protagonistetako bat. Erronkariko Gaztaren enbaxadore izendatu berriek lagunduta, dastatze bat egin du eta bere jakintza zabaldu egin du afinatzaileak, eta gazta, haren itxura, usaina, ukimena edo produktu preziatu horren gustua nola baloratu erakutsi die bertaratuei.
JDBak 40 urte baino gehiago
Erronkariko Ibarreko gazta egitea milaka urteko tradizioa da, baina duela lau hamarkada geratu zen ofizialki erregistratuta, Nekazaritza Ministerioaren 1981eko martxoaren 2ko Aginduaren bidez, Erronkarin egindako gazta bertako ardien esne gordinarekin babesteko, latxa eta Nafar arrazetatik soilik. Berrogei urte hauetan, Jatorrizko Deitura finkatua eta onartua lortu da, bai merkatu nazionalean bai nazioartean, kalitateagatik.
Kontseilu Arauemailea eta INTIAren Kontrol eta Ziurtapen Arloa arduratzen dira Jatorri Deitura Babestuaren baldintza-agirian eskatzen diren baldintzak betetzen direla zaintzeaz eta, beraz, esnea ekoizpen-eremuaren barruan inskribatutako abeltzaintzetatik soilik datorrela ziurtatzeaz; gazta Erronkariko Ibarreko gaztandegietan egiten da, baita heldu eta kontserbatu ere. Azken produktuari dagozkion analisi fisiko-kimikoak eta organoleptikoak egiten zaizkio, benetakotasuna bermatu ahal izateko.
Gainera, Reyno Gourmet markak babesten du Erronkari Gazta, Nafarroako kalitate-ziurtagiria duten nekazaritzako elikagaien erreferentzia-zigilua.
