Zazpi enpresek elaboratu dute orburua freskoan, eta beste hamabik orburua kontserban. Tuterako Orburua AGB baikor ekingo dio hurrengo kanpainari, aurreko urteetan ziurtatutako kopuruak berreskuratzeko aurreikuspenarekin.
Tuterako Orburuak kanpaina itxi du, merkaturatutako produktu-kantitatea gutxituz, neurri handi batean, Nafarroako kalitatezko produktu horrek aurre egin behar izan dien baldintza meteorologiko zailengatik. Hain zuzen ere, aurten bizi izandako egoera atipikoaren ondorioz, murriztu egin behar izan da orburua biltzeko aldia; izan ere, urte hasierako izozte jarraituek, landaketa batzuetan eragina izan zuten uholdeek eta udaberrian izandako bero handiek eragin diote. Egoera hori gorabehera, Tuterako Orburua Adierazpen Geografiko Babestuak baikor ekingo dio hurrengo kanpainari; izan ere, landatutako azaleraren aurreikuspena txikiagoa izango bada ere, aurreko kanpainetan ziurtatutako kopuruak berreskuratzea espero da.
Zifretan, INTIA sozietate publikoak Tuterako Orburua 1.459.309 kilo ziurtatu ditu, horietatik 695.646 kilo freskoan, eta gainerako 763.663 kiloak kontserban merkaturatuko dira. Iazko kanpainarekin alderatuta, %54 jaitsi da orburua freskoan elaboratuta eta %39 kontserban. Kanpaina honetan 85 nekazarik eman dute izena, 487 lursailekin, hau da, 638 hektarea, Tuterako Orburua AGBren Kontseilu Arautzaileak emandako datuen arabera.
Aurten ziurtatutako elikagaiaren murrizketa hori laborearen errentagarritasun txikiaren ondorioz ere gertatu da, izurrite eta belar txar batzuk kontrolatzeko produktu fitosanitarioen faltak eragindako arazoengatik, baita beste bi arrazoirengatik ere: eskulan falta eta produkzio-kostuen igoera.
INTIAk amaitutzat eman du Tuterako Orburuaren kanpaina, lursail guztiak ikuskatu, landutako azalera egiaztatu eta bildutako produktu guztia ziurtatu baita. Orburuak freskoan merkaturatzeko kanpaina maiatzean amaitu zen, kontserbakoa, berriz, ekainaren hasieran, eta aste honetan bertan itxi ahal izan dira kanpainaren azken datuak.
Ana Juanena INTIAko ziurtapen zuzendari eta AGB honen Kontseilu Arautzaileko idazkariaren hitzetan “lursailen errentagarritasuna nahi zena izan ez den arren, nabarmendu behar da Tuterako Alkatxofa ezagutarazteko merkaturatzen dutenen ahaleginak jarraitzen duela eta horren adibide dira apirilean Nafarroako Tuterako Zuriaren barietatea sustatzeari buruz egindako Biltzar Nazionala, orburu-zulatzailearen ondorioak kontrolatzeko proiektuak edo hurrengo kanpainarako aukera onak, ziurtatutako kopuruak berreskuratuko direla aurreikusten baita”.
INTIA, Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko Departamentuari atxikitako enpresa publikoa, eta arduratzen da lursaiak ziurtatzeaz. Barazkia Tuterako Orburua gisa merkaturatu ahal izateko, “Tuterako zuria” barietate izateaz gain eta aurrez inskribatutako lursailetan landatuta egoteaz gain, baldintza-agirian eskatutako kalitate-baldintza guztiak bete behar ditu: freskoa egon behar du, izotz-seinalerik gabe, barietatearen forma tipikoarekin, homogeneoa edo brakteak estututa (baldintzetako batzuk azaltzearren). Horregatik, operadoreek horrelako baldintzak betetzen dituztela egiaztatu ahal izateko, INTIAk aldian behin ikuskapenak egiten ditu kanpainan, kalitate-kontrolak eginez eta trazabilitatea egiaztatuz. Ekoizpen hori guztia, Tuterako Orburua AGBren parte da, Reyno Gourmet-en integratutako kalitatezko marka bat.
Tuterako Orburua, freskoa eta kontserban
Orburua freskoan merkaturatzen duten enpresak kooperatibak dira (AN S. koop. eta San Blas de Ribaforada kooperativa) edo ekoizpen propioa merkaturatzen duten ekoizleak (Vegetales Alto Ebro, Frutas y Hortalizas de Fontellas, SAT Agorreta 721 NA, SAT Frutas y Verduras Castel-Ruiz, SAT NA 728 Yesfresh).
Bestalde, kanpaina honetan 12 enpresak elaboratu dute Tuterako Orburua kontserban: Anko (Cadreita), Rosara Artisau Kontserbak (Andosilla), Manuel Sanchez Basarteren Seme-alaba Kontserbak (Alesbes), Oses Kontserbak (Sesma), Pedro Luis Kontserbak (Lodosa), Endine (Mendabia), Deliconservas Medrano (Tutera), José Salcedo Soria (San Adrian), MCA Spain (Mendabia), Gilvermar Kontserbak (Mendabia), Riberega S. Coop. (Castejon) eta Cayo Sainzen alarguna (Mendabia)
Orburu freskoarekin gertatzen den bezala, INTIAk egiten ditu kontrolak baldintza-agiria betetzen dela egiaztatzeko. Zentzu horretan, orburuak inskribatutako partzeletatik etorri behar dira, eta kontserba inskribatutako 11 enpresetako batean egin behar da.
Egiten den ikuskapen bakoitzean kalitate-kontrolerako laginak hartzen dira, trazabilitatea ere egiaztatzen da eta prozesuan azidogailurik edo azidotasun-zuzentzailerik gehitu ez dela egiaztatzen da. Azken puntu hori, oso garrantzitsua da, Tuterako Orburua duen ezaugarrietako bat baita, azidulatzailerik gabe egiten denean zapore naturalari eusten baitio. Azidolatzailerik gehitzen ez denez, kontserbak bere egonkortasuna ziurtatzeko jasan behar duen tratamendu termikoa sendoagoa da, eta ehundura apur bat galtzen badu ere, inguru horretan duen elaborazio tradizionala da eta kalitatezko produktu honen berezitasun eta ezaugarri bereziei eusten diena.
Tuterako Orburua Jatorri Deitura eta Adierazpen Geografiko Babestua Erkidegoko Erregistroan 2001ean aitortu eta inskribatu zen, eta Reyno Gourmet entseinaren babespean dagoen kalitate-marketako bat da.
