Idiazabal Gazta

Antzinatik, artzainek esne gordina egiten dute Latxa eta Karranzana ardiekin. Prentsatutako pastadun gazta heldu preziatu honek 1 eta 3 kilo artean pisatzen du eta ketu gabe edo ketua aurkez daiteke, bailara ezberdinetako tradizio gastronomikoaren arabera. Antzinako tradizio hau ekoizpen teknika modernoenekin batera bizi da eta aparteko kalitatezko gazta lortzen da, berme higieniko-sanitario guztiekin.

www.quesoidiazabal.eus

Babestutako eremua

Idiazabal Gazta

Esnea jetzi eta gazta ekoizteko eremua EAE eta Nafarroa da, Erronkaribarreko udalerriak izan ezik.

Controles Queso de Idiazabal

Ezaugarriak

Balio erantsia du antzina datorren artzaintza baten funtsezko ardatza delako, ingurumena errespetatu eta gure ingurune naturaleko paisaia babesten laguntzen dituelako.

Latxa eta Karrantzako ardiak animalia txikia, landatarra eta gogorrak dira, kalitate handiko esnea ekoizten dute eta bildots-hazle bikainak dira. Gainera, bizi jasangarria mantentzen laguntzen dute, gure mendietako eta haranetako larreak probesteko  gaitasuna dutelako eta ehunka familia landan eta mendi eremuetan bizitzea sustatzen dutelako.

Idiazabal Jatorri Deiturako gazta aparta eta errepikaezina da, jakiaren zentzumen-ñabardurak aldatu egiten baitira urte-sasoiaren, larre-eremuaren, klimatologiaren eta artzainaren eskuen arabera.

Idiazabal Gaztaren zentzumen-definizioa

  • Itxura: zilindrikoa, proportzionatua, 8 eta 12 cm arteko garaierarekin, 10-30 cm-ko diametroarekin, homogeneoa, erregularra, alde nahiko lauak, orpo ganbil samarrak, ertz biribilduak gazta txikietan eta ertz biziak tamaina handiagoko gaztetan.
  • Azala: gogorra, leuna, eragile arrotzen markarik gabea, alde bakoitzean erretiluen marka arinak onartzen ditu, erabilitako oihalen seinale arinak ditu, kolore homogeneoa du hori zuri-grisetik arre ilunera arte gazta ketuen kasuan.
  • Orearen kolorea: homogeneoa, aldakorra (bolitik lasto horira), matea, inguraketa estua eta ilun samarra.
  • Begiak: ausaz banatuak, ez oso ugariak, gehienak irregularrak dira, arroz-ale bat baino txikiagoak eta oro har nimiñoak eta arrailik gabeak.
  • Usaina: bizi berezia, mingarri ahula, azido aldakorra (intentsitate nulua edo ertaina), gozo aldakorra (intentsitate nulua edo ahula), gazta ketuek intentsitate ertaineko ke usaia dute eta usain arrotzik gabea da.
  • Testura: Elastikotasun-maila ertaina, sendotasun-maila ertaina, pikor-maila ertaina.
  • Zaporea: Zapore berezia, orekatua eta bizia (ardi-esne helduaren bereizgarria du, gatzagi natural, garbi eta trinkoaren zaporea ere badu zertxobait), mingarri ahula, gozoa eta azido aldakorra (intentsitate oso ahuletik ertainera) mikatzik eza, intentsitate ertaineko gazia, intentsitate ertain-ahuleko ke zaporea gazta ketuetan.
  • Oroitzapen luzeko zaporea: Zapore berezi, iraunkor eta nabarmenaren jarraitutasuna uzten du.

Historia

Jatorri Deitura 1987an sortu zen, Idiazabal gazten benetako egileentzat gordetako merkatua defendatzeko, eta kontsumitzaileei gazten jatorria eta kalitatea bermatzeko. Deiturak esnearen jatorria eta gaztaren kalitatea kontrolatzen ditu, ikuspegi fisiko-kimikoaren eta osasunaren (esnearen purutasuna, nahasketarik ez izatea, koipea, bakterio patogenoak, etab.) zein gustuaren aldetik. Horretarako, dastatzaileez osatutako Dastatze Batzorde bat dugu, eta haien esperientziak gazta preziatu honen ezaugarri tipikoak kontrolatzen ahalbidetzen digu. Kontseilu Arautzaileak bermatzen du baldintza guztiak betetzen direla, eta produktua banda gorri batekin eta etiketaren zigiluarekin ziurtatzen du.

Harremanetarako

Idiazabal Gazta

Egiaztapena

Kontseilu Arautzaileak baldintza guztiak betetzen direla zaintzen du, eta produktua banda gorriaren eta etiketaren zigiluaren bidez ziurtatzen du. Hauek dira Deituraren berme nagusiak:

Esnea eta gazta ekoizteko eta egiteko eremua EAE eta Nafarroa da, Erronkaribarko udalerriak izan ezik.

Latxa eta Karrantzako arrazetako ardien esnea erabili behar da, inolako nahasketarik gabe eta pasteurizatu gabe.

Idiazabal Gazta bi hilabetean ondu behar da gutxienez.

Aterakin lehorraren aldean, koipekiaren gutxieneko edukia % 45 da.

Gaztak osasungarritasun probak eta proba organoleptikoak gainditu behar ditu.

Deituraren Babeseko gaztek azala zenbakituta dute.

Queso idiazabal

Gaztak baldintza horiek betetzen baditu soilik eraman ahal izango ditu Idiazabal markaren bereizgarriak, banda gorria eta zigilua bere etiketan.

Queso idiazabal genéticamente testado

Genetikoki testatua

Idiazabal gazta Latxa eta Karrantzako ardi arrazetako esne gordinarekin bakarrik egiten da.

Euskaran du “latxa” hitzak jatorria, eta obido horien artilearen zakartasunari dagokio izena. Bere jatorria oso zaharra da eta bere kontserbazioa, mendeetan zehar beste arraza batzuen inportazioa debekatu izanaren ondorio da, neurri batean

Aldizkako kontrolak egiteaz gain (hala nola ikuskapenak, analisiak eta administrazio-kontrolak), Idiazabal JDB izan zen Europako gazten lehen Jatorri Deitura teknologia bat ezarri zuena, Idiazabal gaztetan erabilitako esnea ardi-arraza bi horietatik soilik datorrela genetikoki zehazteko, jaki honen Jatorri Deiturak arautzen duen bezala. DNAren teknologiaren bidez, arrazen markatzaile bereizleak identifikatzen dira, denbora errealeko PCR erabiliz (AZTIk garatua eta ENACek egiaztatua). Horrela, gazta horiek ekoizteko erabilitako esnea aipatutako arrazei bakarrik dagokien zehatz jakitea ahalbidetzen dute.

Egiaztapena

Idiazabal Jatorri Deitura Babestuaren Idiazabal Gaztek etiketetan Jatorrizko Deitura Babestuaren izena eta logotipoa eta, hala badagokio, kontra-etiketa holografiko zenbakitua eta gaztaren azalean grabatutako kaseina-plaka dituzte; gazta osorik nahiz zatika merkaturatu.

Gainera, BJD batek babestutako produktua denez, etiketak Jatorri Deituraren Europako logotipoa izan behar du.

Gazta oso eta zati guztiak jatorrian etiketatzen dira gazta ekoitzi eta heldu duen gaztandegian.