Nafarroako landak lur aberatsa eta emankorra du eta betidanik kalitate handiko barazkiak eta landareak eman dizkigu, kontserban jartzeko modukoak. Nafarroako barazki-kontserben barietatearen artean, Reyno Gourmet-ek Jatorri Deiturak babesten ditu, hala nola Lodosako Pikillo Piperra, Adierazpen Geografiko Babestuak, hala nola Tuterako Orburua eta Nafarroako Zainzuria, eta beste barazki batzuk, hala nola kardua, potxak, tomatea, porruak edo borraja. Elikagai horiek guztiak gastronomian entzutetsuak dira.
Nafarroako kontserba tradizioa XX. mendearen erdialdean hasi zen, gerra garaian eta gerraostean beharrezkoa izan zen elikagaiak etxean gordetzea, ahalik eta denbora gehien gorde ahal izateko. Eta gaur egun ere, eskuz egiten da ontziratze-prozesuaren zati bat. Barazki-kontserben elaborazioa garbitzera, egostera eta ontziratzera mugatzen dira, eta elikagaien segurtasuna bermatzen dute, produktuen nutrizio-konposizioari eustea ahalbidetzen duten tekniken bidez.
Barazki-kontserbek, besteak beste, onura hauek dituzte: egoste-denborak ahalik eta gehien doitzen dira produktuek nutrizio-propietate guztiak izan ditzaten, sasoitik kanpo dastatzeko aukera ematen dute, eta prestakinak azkar eta kalitaterik galdu gabe egiteko aukera ematen dute.
Nafarroako hiru barazki ospetsuenak ere kontserban dasta daitezke
Kontserbako produktuak ezezagun handiak dira, eta Reyno Gourmet markak kalitate ziurtatua duten hainbat elikagaik (JDB eta AGB) bermatutako kalitatea eta jatorria bermatzen ditu, eta Nafarroako kontserbak bere zigilupean hedatzen eta sustatzen lan egiten du.
Horixe da Lodosako Pikillo Piperren Jatorri Deitura bidez ziurtatutako piperren kasua. JDBk babespean ditu soilik zortzi udalerrietan lantzen diren pikillo barietatearen fruituen kontserba: Andosilla, Azagra, Carcar, Lerin, Lodosa, Mendabia, San Adrian eta Sartaguda.
Piperra gorri bizia eta haragitsua da eta testura tentea du. Sugarretan erretzen da eta hortik hartzen du erre zaporea. Kontserbarako lehorrean ontziratzen da, halako moldez non lata irekitzean agertzen den likido garden eta trinkoaren kantitate txikia piperra askatu duen zuku bera baita.
Horregatik, horiek prestatzeko garaian, komeni da salda naturala erabiltzea. Behin ontzian itxita, ontziak autoklabera pasatzen dira behar bezala esterilizatzeko. Horri esker, aroma, haragiaren trinkotasuna, azukre eta koipe naturalak eta, batez ere, benetako zaporea mantentzen dira.
Nafarroako Zainzuria kontserban egiteko prozesua landako zainzuriak kontserba-fabrikara iristen diren une berean hasten da. Hautatu eta kalibreen arabera sailkatzen dira, ondoren zuritu eta zurtoina mozteko. Ur berotan edo lurrunetan murgilduz galdatu eta hoztu ondoren, ezaugarri bereko zainzuriak sailkatu eta ontziratu egiten dira.
Horrela, kristalezko lata edo flaskoetan sartzen dira, eta horiek zainzuriekin, urarekin eta gatzarekin bakarrik betetzen dira. Prozesua amaitzeko autoklabera pasatzen dira, kontserba-egoera eta esterilizazio perfektua bermatzeko.
Tuterako Orburua kontserban edozein unetan har daitezke eta barazki diuretiko, elikagarri eta kaloria gutxikoak gozatzeko aukera ematen du. Garrantzitsua da jakitea Tuterako Orburua kontserbako osorik edo erdietan saltzen dela, eta beti beirazko ontzian joan behar duela. Ez dago baimenduta substantzia azidogarriak edo azidotasun zuzentzaileak erabiltzea.
Ontzi bakoitzak kontraetiketa zenbakitu bat izan behar du, Adierazpen Geografiko Babestuaren sinboloarekin. Kontraetiketa horrek produktua egiazkoa dela ziurtatzen du, eta, gainera, produktua bere Erregelamenduan adierazitakoaren arabera tratatu eta landu dela bermatzen du.
Hiru plater azkar `Nafarroako barazki-kontserbak’ erabilita
Kontserbako produktuak osasungarriak eta orekatuak izateaz gain, oso praktikoak eta azkarrak dira, minutu gutxitan plater gozoak prestatzeko aukera ematen baitute. Ondoren, ‘Nafarroako Kontserbak¨ erabilita presta daitezkeen hiru elaborazio azkar zehazten dira.
- Lodosako Pikillo Piper konfitatuak
Jaki-biltegi orok Lodosako Pikillo piperrak eduki beharko lituzke beti. Elikagai hau era askotan erabil daiteke, hainbat eta hainbat prestaketa ahalbidetzen ditu, eta, gainera, ezin konta ahala platerretarako akonpainamendu ezin hobea da.
Errezeta hau egiteko, zartagin batean edo kazola batean Oliba Olio Birjina Estra (OOBE) zorrotada eskuzabal bat berotzen da, baratxuri xehatu finen bi hortz gehitzen dira eta erre ez dadin zaintzen dira. Baratxuria urreztatu baino lehen, Lodosako Pikillo Piperrak gehitzen dira, eta sua jaisten da poliki-poliki egosi daitezen, gutxienez hogeita hamar minutuz, karamelutu arte.
- Tuterako Orburuak txirlekin
Tuterako Orburu dozena bat dituen potoa aski da errezeta gozo hau egiteko. Ontzitik atera eta ura xukatu, salda pixka bat gorde, eta, ondoren, barazkiak erditik zatitu.
Beste alde batetik, jarri Nafarroako OOBE zartagin batean berotzen, baratxuri xehatu batzuk gehitzen zaizkio. Gorritu aurretik, irin koilarakada bat sartzen da jirabiraka, pikorrik sor ez dadin. Ondoren, txirlak gehitzen dira orburuen salda apur batekin, eta su motelean egosi, ireki arte. Azkenik, orburuak eta gainerako salda gehitu eta 3 minutuz egosi.
- Nafarroako zainzuriak ogi txigortuan maionesarekin gainerreta
Aperitibo gutxi daude ogi txigortua baino gustagarriagoak. Errezeta honetarako, nahikoa izango dira lau ogi xerra (ahal dela txapatakoak), Nafarroako zortzi zainzuri kontserban, 100 gramo izokin ketu eta mahonesa. 30 minutu baino gutxiagoan gozamen hau prest izango dugu.
Izokina xehatu, eta zopa-koilarakada bete bat gehitu maionesari eta txikitu. Bestalde, ogi-xerrak txigortu eta tosta tamainako Nafarroako zainzurien puntak mozten dira.
Amaitzeko, jarri bi zainzuri tosta bakoitzaren gainean, estali izokin xehatua maionesarekin nahastuta eta gainerre.
Nafarroako Kontserbak gozatzeko hiru ideia erraz
Sukaldaritzaren munduan hasi ez direnentzat kontserbak aurkikuntza handia izan daitezke, ia ontzitik edo latatik atera eta platerrean zuzenki dasta baitaitezke. Nafarroako kontserba batzuekin prestatutako adibide batzuk honako hauek dira: Lodosako pikillo piperrak dituen tortilla frantsesa, Tuterako alkatxofak urdaiazpikoarekin eta Nafarroako zainzuriak berez.
- Lodosako pikillo piperrak dituen tortilla frantsesa
Tortilla frantses bat bere erraztasunagatik plater lagungarrienetako bat izan daiteke, hala ere, Lodosako Pikillo Piperrekin batera, aurkezpenak koloretan eta, batez ere, zaporean irabaziko du.
Aski izango da Lodosako Pikillo piper lata edo potea ireki, osorik edo xerratan berotu baratxuri batzuekin eta tortillaren goarnizio gisa gehitu.
- Tuterako Orburuak urdaiazpikoarekin
Errezeta xume baina zaporetsu honetarako 8 orburu, 100 gr urdaiazpiko, irina, gatza, ura, baratxuriak eta Oliba Olio Birjina Estra zorrotada bat beharko dira.
Baratxuria ondo xehatu, eta su motelean bigundu zartaginean OOBErekin. Bitartean, orburuak erdizka moztu eta ondo urreztatzen dira. Ondo nahasten dira orburu txigortuak baratxuriarekin, eta urdaiazpikoa gehitzen zaio, eta gero, egosi.
- Nafarroako Zainzuriak berezko eran
Ezbairik gabe, Nafarroako zainzuriak dastatzeko modurik arruntenetako eta zaporetsuenetako bat berezko eran jatea da. Zapore berezia duenez, zainzuria da plater bikaina izateko beste edozein elikagai gutxien behar duen elikagaietako bat.
Normalean, zainzuriek maionesa edo ozpin-olio batekin zerbitzatzen dute. Ozpin-olioa prestatzeko, tipulina, piper berde edo gorriak eta arrautza gogorra xehatu, eta oliba-olio birjina estrarekin eta gustuko ozpin puntuarekin nahastu.
Reyno Gourmet zigilua
Reyno Gourmet markak 2.600 erreferentzia baino gehiago biltzen ditu bere babespean, eta guztiek Reyno Gourmet markaren logotipoa dute etiketan, bereizpenaren eta kalitate-bermearen sinboloa.
Reyno Gourmet Nafarroako Gobernuak 2007an sortutako berme-marka bat da eta INTIA sozietate publikoak bultzatuta eta kudeatuta. Kalitate-ziurtagiria duten nekazaritzako elikagaiak identifikatzen eta babesten ditu, bai eta ezaugarri bereziak izateagatik Foru Erkidegoan bereiz daitezkeen beste batzuk ere. Hala, marka funtsezko tresna da produktu horiek merkatuan ezartzen eta identifikatzen laguntzen duen irudi komuna sustatu eta proiektatzeko.
