Tuterako Orburua AGBk ziurtatutako orburuaren ekoizpenean eragina izan dute aurten martxoko eta apirileko izozteek. Udaberrian punturik indartsuena duen kanpainaren une garrantzitsua da; udazkenean, aldiz, askoz gutxiago ekoizten da.
Azken emaitzak jakin ezean, beheitiko aurreikuspenak sendotzen ari dira, bereziki lehenago landu ziren lursailetan; aldiz, laborantza atzeratu zutenek hobeto gainditu ahal izan dituzte udaberriaren hasierako hotzak.
Gauzak horrela, Tuterako Orburuaren ekoizpena %30 murriztuko dela uste da, nahiz eta kopurua hobetu egin daitekeen kanpaina honen azken egunetan. Uzta bilketa maiatzaren amaieran ofizialki itxiko da.
Izan ere, apirilean bildutako datuek % 50eko jaitsiera adierazten zuten 2021eko datuekin alderatuta; urte hartan 1,5 milioi kilo ziurtatu ziren fresko-kanpaina osoan. Kontserbako orburua ondoren landu izanagatik, ez da hain kaltetua izango.
Kanpaina honetan 85 nekazarik ekoitzi dute Tuterako Orburua, eta 637,80 ha-ko azalera inskribatu dute, 487 partzelatan banatuta.
Tuterako Orburua freskoan merkaturatu dute sei elaboratzaileek: Agrícola San Blas de Ribaforada (Ribaforada), AN S. Coop. (Tutera), Fontelletako frutak eta barazkiak (Fontellas), SAT Agorreta 721-NA (Fontellas), SAT 562 NA Frutak eta Barazkiak Castel-Ruiz (Tutera) eta SAT NA 728 Yesfresh (Buñuel).
Hamaika enpresa ari dira Tuterako Orburua kontserba egiten: Anko (Cadreita), Conservas Artesanas Rosara (Andosilla), Conservas Gilvemar (Mendabia), Conservas Oses (Sesma), Conservas Pedro Luis (Lodosa), Deliconservas Medrano (Tutera), Endine (Mendabia), Jose Salcedo Soria (San Adrian), MCA Spain (Mendabia), Riberega S. Koop. (Castejon) eta Viuda de Cayo Sainz (Mendabia).
Kontserba-kanpaina ekainaren hasieran amaituko da, eta, beraz, oraindik ez dugu daturik, baina aurreikuspenen arabera, iazko kiloak izango dira, 1.200.000 kg.
Ezusteko bazkaria eta prentsa-afaria
Atzo argitara eman ziren datuak prentsa afari batean eskaini ziren. Bertan, Nafarroako kazetariak eta gastronomian espezializatutako bost kazetari izan ziren, Euskaditik eta Frantzia hegoaldetik etorriak. Guztiak La Tafureria elkarteko afari batera gonbidatu zituzten Afariko protagonista Tuterako Orburua izan zen. Sei sukaldarik egin zuten afaria, eta Nafarroako produktu horren aldakortasun ikaragarria erakutsi nahi izan zuten.
Tuterako Luis Salcedo (Remigio), Jose Aguado (Topero) eta Alberto Lamana (Bistró) sukaldariak izan ziren protagonistak. Haiekin batera izan ziren Virgilio Martinez, Fontellaseko Beethoven jatetxekoa; Goiza Isiegas, Iruñeko Akari Gastrotekakoa, eta Sergio Manzano, Madrilgo Michelín A Barra izar bat duen jatetxekoa.
Afaldu aurretik, eguerdian, ezusteko bazkaria egin zen Remigio jatetxean, eta kazetari gastronomikoak bertaratu ziren. Ezustekoa ez zen menuagatik, baizik eta lumatxekin mahaia partekatzera gonbidatutako pertsonengatik, eta ondoren Tuterara egindako bisitagatik. Asmoa zen Nafarroako barazkiek gaur egun duten bikaintasuna lortzeko testuingurua erakustea, Tuterako orburuei arreta berezia eskainiz. Testuinguru horretan, etxekoandreek zerikusi handia dute, denboraren poderioz ezagun egin diren errezetak belaunaldiz belaunaldi pasatzeaz arduratzen baitira; sukaldarien amak, seme-alabei ezagutza transmititu dutenak; emakume nekazariak, betidanik eta ia beti bigarren maila batean lanean aritu direnak; eta historialari bat, Erriberak nekazaritzarekin duen harreman luzea erakusteaz arduratu dena. Hala, kazetariek mahaia partekatu zuten Ana Iralarekin, Remigioko bere semearekin batera sukaldaria; Rosa Sada, Vianako Principe upategietako jatetxeko José Aguadoren emaztea eta Tuterako Toperoko José Aguado Sadaren ama; Mari Carmen Martínez, Príncipe de Viana upategietako zerbitzaria; Ana Eva Blanco, etxekoandrea eta nekazariaren emaztea; Maite Osta, Tuterako nekazaria eta Gloria González, historialaria.
Prentsa-afariko menua
Prentsako afarian eskainitako menuak Tuterako orburua izan du protagonista. Freskoan jaten da bere sasoian eta kontserban urte osoan. Osasungarria izateaz gain, aldakortasun handia du. Hori dela eta, hainbat elaboraziotan oinarritutako hainbat errezetaren parte izan daiteke. Horren erakusgarri da prentsari eman zitzaion menu itzela:
- A Barra: Orburua kontserban, zigala tartarea eta erbi salda.
- Remigio: Orburu eskabetxatuen eta hegaluzearen entsalada
- Le Bistrot: Orburu, baratxuri eta perretxikoen salteatua itsaski-hondoan.
- Akari Gastroteka: Orburua plantxan, zainzuri-kremarekin, gari-kurruskariarekin eta Maskarada patatarekin.
- Beethoven: Orburu eta udako boilur-gisatua
- Topero: Orburuak mensilekin
Tuterako Orburua
Tuterako Orburua Adierazpen Geografiko Babestua Reyno Gourmet entseinaren babespean dagoen kalitate-marketako bat da. AGBko 33 udalerrietan ekoiztutako orburuen merkaturatzea babesten du, soilik Tuterako Zuria barietatekoak, freskoan ala kontserban merkaturatutakoak eta INTIAk ziurtatutakoak.
Kontserbaren elaborazioa maiatz osoan mantenduko da, eta beste elaborazio mota batzuetatik bereizten da zapore naturalagatik, elaborazio prozesuan azidolatzailerik gehitzen ez delako.
Idiazabal JDBko hiru gazta nafar eta Nafarroako Olioa JDko bi dolare garaile Madrilen Gourmets Erakusketan.
